Yumurta Donasyonu Nedir?

Jin. Op. Dr. Mürüde Çakartaş Dağdelen yumurta donasyonu hakkında bilgiler verdi;

Hamileliğin oluşabilmesi için sağlıklı sperm ve yumurta hücrelerine ihtiyaç vardır. Ancak, birtakım kısırlık faktörleri nedeniyle, bazı kadınların kendi yumurtalarını kullanarak hamile kalabilmesi mümkün değildir. Bu gibi durumlarda yumurta donasyonu ile sağlıklı bir kadının yumurtaları, infertilite teşhisi konulan ve bebek sahibi olmayı hayal eden bir kadına bağışlanabilir. Donör yumurtaları kullanarak yapılan tüp bebek tedavisi, sperm ve embriyo donasyonu yöntemlerinde olduğu gibi infertilite tedavisinin başarılı yöntemlerinden biridir.

Yumurta donasyonu nedir?

Yumurta bağışı olarak da bilinen yumurta donasyonu klasik tüp bebek tedavisi ile gebe kalamayan, donör yumurtaya ihtiyaç duyan ya da kalıtsal bir hastalığı bebeğe aktarmak istemeyen çiftler için geliştirilmiş, yenilikçi bir doğurganlık tedavisidir. Yumurta donörü olan kişiler, infertil çiftlere ebeveyn olma şansını sunmaktadırlar.

Dünyadaki ilk başarılı tüp bebek programının 1978 yılında tamamlanmasıyla birlikte, tedavi yöntemini geliştirmek amacıyla yeni prosedürler araştırılmaya başlanmıştır. Bununla birlikte, 1984 yılında Avustralya'da yumurta bağışı işe ilk gebelik elde edilmiştir. Yumurta donasyonu, günümüze dek yenilenerek sürdürülen ve başarıyla uygulanan bir doğurganlık tedavisi haline gelmiştir.

Yumurta donasyonu neden yapılır?

Bir kadının yumurtalarının doğurganlığa elverişli olmamasına neden olabilecek birçok durum vardır. Perimenopoz, menopoz, erken yumurtalık yetmezliği sendromu, radyasyon tedavisi, kemoterapi, genetik hastalıkları gibi birçok problem kadınlarda görülen en yaygın infertilite sebepleridir.

Yumurta donasyonunun tercih edilmesindeki etkenler ise şöyledir:

• 40 yaş ve üzeri yaş,
• Yumurtalık yetmezliği,
• Erken menopoz,
• Yumurtaların kalitesiz veya anormal derecede az sayıda olması,
• Genetik hastalıklara / anormalliklere yatkınlığın bulunması,
• Bilinmeyen nedenlerden dolayı yumurta üretilememesi,
• Kadının kendi yumurtalarını kullanarak tekrarlanan ancak sürekli başarısızlıkla sonuçlanan tüp bebek tedavileri.

Yumurta donasyonu öncesinde sağlıklı bir rahimin bulunması, kadının hamileliği sürdürebilecek ve doğum yapabilecek nitelikte olması gerekir.

Yumurta donasyonu türleri nelerdir?

Yumurta hücresinin elde edilme yöntemine göre iki farklı donasyon türü bulunmaktadır: 

• Anonim donör: Birtakım prosedürler sonrasında donörden elde edilen yumurta hücrelerinin herhangi bir alıcı kadına aktarıldığı yöntemdir. Taraflar birbirleri hakkında kişisel bilgilere sahip değildir ve yasal düzenlemelerle haklar korunmaktadır.
• Bilinen donör: Bazı çiftler, yumurta hücrelerini akrabalar, yakın arkadaşlar veya tanıdıklarından elde etmek istemektedir. Bilinen donör adayları da, anonim donörlerde olduğu gibi testlere ve birtakım koşullara tabidir. Ancak; donör ve alıcı arasındaki ilişkinin zaman içinde değişebilme ihtimali nedeniyle özel etik hususlar ortaya çıkabilir. Bu tür sorunlar nedeniyle, çoğu yumurta donasyonu prosedürlerinde anonim donörler tercih edilmektedir.

Kimler yumurta ve embriyo donasyonu için donör olabilir?

Standart bir uygulama olmaması sebebiyle, donör seçimi klinikler arasında farklılık gösterebilir. Potansiyel bir donör, gelecekteki biyolojik bebeğin sağlığının korunması için kapsamlı bir fiziksel ve psikolojik değerlendirmeye tabi tutulmalıdır.

• Tıbbi tarama: Donörlerden genellikle herhangi bir genetik anormallik veya hastalığı tanımlamak için ayrıntılı bir tıbbi öykü istenir. Ayrıca yumurtalıklarının yumurta üretme kapasitelerini doğrulamak için bir doğurganlık değerlendirmesi yapılır. Kapsamlı fiziksel muayeneler, donörün sağlıklı yumurta üretme yeteneğini doğruladıktan sonra yapılacaktır. Kan grubu, Rh uyumsuzluğu, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların varlığı tespit edildikten sonra kromozomal nitelikler değerlendirilir. Donörler, büyük bir mendelian bozukluğunun genetik taşıyıcısı olmamalı, spina bifida veya kalp malformasyonu kanıtı bulunmamalı, yumurtaları etkileyebilecek kromozomal anormallikler taşımamalıdır.
• Psikolojik tarama: Donörlerin duygusal zarar olasılığını sınırlamak için psikolojik bir değerlendirmeye tabi tutulmasını gerekir. Psikolojik tarama genellikle duygusal sorunları belirlemeyi ve bağıştan kaynaklanabilecek fiziksel, psikolojik ve yasal riskleri tam olarak anladıklarını doğrulamayı amaçlamaktadır. Psikolojik tarama esnasında mevcut bir psikiyatrik bozukluk, psikiyatrik ilaç kullanımı, depresyon, sosyal içe dönüklük gibi durumların tespit edilmesi halinde yumurtalar alınmayacaktır.

Yumurta donasyonu nasıl yapılır?

• Eşleştirme: Donör ve alıcının gereksinimlerine göre eşleştirme yapılmalı ve yasal sözleşmeler tamamlanmalıdır.
• Senkronizasyon ve yumurtalık stimülasyonu: Yumurta bağışı sürecinin ilk adımı, hem donörün hem de alıcının menstrüel döngülerini senkronize etmektir. Bu aşama, vericinin yumurtasından üretilen döllenmiş embriyonun eş zamanlı olarak alıcının rahmine aktarılmasını sağlamak için gerçekleştirilir. Donöre yumurtanın olgunlaşmasını uyarmak için doğurganlık ilaçları verilirken, alıcının doğal döngüsü bastırılır ve rahim iç duvarını embriyoya hazırlamak hormonlar aktarılır.
• Yumurta toplama ve döllendirme: Donörün yumurtaları hazır olduğunda, ultrason eşliğinde transvajinal aspirasyon kullanılarak yumurta alma prosedürü gerçekleştirilir. Vajinal duvardan ilerletilen iğne yumurtalıklara ulaşır, olgun yumurtaları foliküllerden toplamak için hafif emiş gücü kullanılır. Yumurtalar toplandıktan sonra, alıcının partnerinin spermiyle döllenir. Yumurtaların hazırlanmış sperm ile döllendirilmesi, genellikle mikroenjeksiyon yöntemi kullanılarak sağlanır.
• Embriyo transferi: Yumurtalar döllendiğinde ve gerekli embriyonik aşamaya ulaştığında, en sağlıklı olan embriyo seçilerek alıcının rahmine aktarılacaktır. Kalan embriyolar, döngünün başarısız olması durumunda daha sonra kullanılmak üzere dondurulabilir. Transfer esnasında embriyo yüklü küçük bir kateter serviks içindeki açıklıktan ve rahime iletilir. Yerleşimi görselleştirmek için bir ultrason kullanılır ve uygun olduğunda rahime bırakılır. Prosedür oldukça kısa sürede ağrısız olarak tamamlanır. İmplantasyonu sağlayabilmek amacıyla, 1-2 gün istirahat tavsiye edilir.

Yumurta donasyonu başarı oranı nedir?

Embriyo donasyonu benzeri tüm alternatif doğurganlık tedavilerinde olduğu gibi; yumurta donasyonu prosedüründe de başarı oranı yumurta kalitesi, sperm kalitesi veya embriyonun rahime implante olabilmesi gibi birçok etkenle birlikte değişebilmektedir. Genel olarak oldukça seçkin yumurta hücreleri kullanılarak gerçekleştirilen bu yöntemin başarı oranı, klasik tüp bebek döngülerine oranla oldukça yüksektir.

Kaynak: https://ivoxtupbebekmerkezi.com/yumurta-donasyonu-nedir-kimler-icin-uygundur/